
موارد استفاده و کاربرد لوله های پلی اتیلن
موارد استفاده لولههای پلی اتیلن با گذشت زمان رشد چشمگیری داشته و این رشد فزاینده به دلیل استفاده از تکنولوژیهای جدید در ساخت مواد اولیه پلی اتیلن با کیفیت بهتر، باعث شده است تا نسل جدیدی از لولههای پلی اتیلن های گرید (high grade) به وجود بیاید.
لوله پلی اتیلن از حدود ۷۰ سال پیش در صنایع مختلف اروپا و سپس ایالات متحده مورد استفاده قرار گرفته است. از جمله کاربریهای حال حاضر لوله پلی اتیلن میتوان انتقال آب (سیستمهای آبرسانی، آبیاری تحت فشار و …)، انتقال و جابجایی سیالات شیمیایی، سیالات خنککننده و گرم کننده، استفاده به عنوان پوشش محافظ و عایق کابلهای برق و فیبر نوری و مصارف گوناگون و مختلف دیگر را نام برد.
لوله پلی اتیلن تک جداره، از جمله این لولهها است که میتوان از آن در فشارهای بین ۲ تا ۴۰ اتمسفر (بسته به مواد اولیه و قطر و ضخامت لوله) در صنایع مختلف استفاده نمود. ویژگیهای منحصر بفرد لوله پلی اتیلن نسبت به انواع دیگر لولهها (فولادی، آزبست، و …) باعث گردیده است که سرعت رشد استفاده از این لولهها در شبکههای انتقال و توزیع آب و سیستمهای آبیاری تحت فشار نسبت به دیگر موارد بسیار بیشتر باشد.
لولههای پلی اتیلن که با نام اختصاری (HDPE) یا پلی اتیلن سخت شناخته میشوند، دارای کاربرد بسیار زیادی در کشاورزی، آبیاری، آبرسانی، کاورینگ و پوشش دهی و انتقال گاز میباشند. از جمله میتوان به کاربردهای زیر اشاره نمود:
استفاده در شبکه های آبرسانی شهری و روستایی
استفاده در شبکه های فاضلاب شهری و روستایی
استفاده در شبکه های گازرسانی
استفاده در شبکه ها و سیستم های زهکشی
سیستم های انتقال مایعات و فاضلاب صنعتی
سیستم های آبیاری تحت فشار (قطره ای و بارانی)
به عنوان پوشش کابل های مخابراتی، کابل برق و فیبر نوری
و استفاده های دیگر
لوله و اتصالات پلی اتیلن میتوانند بهترین گزینه برای سیستمهای انتقال سیالات در پروژههای مختلف صنعتی، نیروگاه ها، خطوط انتقال فاضلاب، سیستمهای آبیاری تحت فشار قطرهای و بارانی، خطوط انتقال گاز، خطوط انتقال آب و شبکههای آبرسانی میباشد.
از جمله مزایای لوله پلی اتیلن میتوان موارد زیر را نام برد:
قابلیت اتصال آسان
انعطاف پذیری بالا
نصب آسان، سریع و کمهزینه لوله و اتصالات پلی اتیلن
عمر طولانی مدت لوله پلی اتیلن و کاهش هزینههای تعمیر و نگهداری
مقاومت در مقابل خوردگی و اثر مواد شیمیایی مختلف
ضریب اصطکاک کم پلی اتیلن و ثابت بودن آن در طول کاربرد
بهداشتی و غیر سمی بودن لوله پلی اتیلن (مناسب برای آب شرب)
وجود سایزهای متنوع لوله و اتصالات پلی اتیلن
مقاومت در برابر آفتاب و اشعه ماوراء بنفش
مقاومت در برابر خوردگي گالوانيكي
مقاومت در برابر پوسيدگي، سايش و ضربه
خاصيت جمع شوندگي
سبكي وزن
مقاومت عالي در برابر زمين لرزه و رانش زمين
دارا بودن خصوصيات هيدروليكي بسيار مناسب
اين خصوصيت (مقاومت لوله پلی اتیلن در برابر خوردگي گالوانيكي لوله پلی اتیلن) در واقع مهمترين عامل استفاده از اين لولهها در دريا ميباشد چرا كه تركيب هوا و آب، خصوصا آب دريا، براي لولههاي فلزي متعارف بسيار خورنده است. شايان ذكر است خوردگي گالوانيكي لولههاي پلياتيلن تقريبا صفر است.
اين خاصيت (مقاومت در برابر پوسيدگي، سايش و ضربه ) به همراه خصوصيت قبلي عامل افزايش قابل توجه عمر مفيد اين لولهها نسبت به لولههاي و ديگر ميباشد. به عنوان نمونه ميتوان به طرحي اشاره كرد كه در سال 1996 در كشور عمان و براي گروه Shell اجرا شده است. با اجراي اين پروژه 19 كيلومتر خط لوله كربن-استيل كه در اثر خوردندگي شديد از بين رفته بود، با لوله هاي پلي اتيلن از گريد PE 100 (Water/ Crude) تعويض گرديد.
در اين طرح با توجه به شرايط محيطي عمر كاري لوله هاي پلي اتيلني حداقل 15 سال در نظر گرفته شده است. از سال 1996 تاكنون هيچگونه نقيصه و نشتي در اين لوله ها گزارش نشده است در حاليكه دوره كاركرد مفيد لوله هاي فولادي در همان شرايط، حداكثر 2 سال بوده است.
اين خاصيت (خاصيت انعطاف پذيري مناسب ) باعث سهولت نصب اين لوله ها و نياز به كاربرد اتصالات كمتر ميگردد .شعاع مجاز خمش لوله پلي اتيلن به طور متوسط 20 برابر قطر خارجي آن مي باشد.
(سبكي وزن و خاصيت جمعشوندگي (Collapsibility) بسيار بالا در راستاي لوله ) لوله های پلی اتیلن نسبت به لوله هاي فولادي داراي وزن بسيار كمتري بوده، در نتيجه حمل و نقل و انبار نمودن آنها آسانتر بوده و با هزينه كمتري انجام ميشود.
با توجه به ميزان ضريب كشش بالا در مواد پلي اتيلن و استحكام كافي در برابر فشار ضربهاي، لوله هاي پلي اتيلن بهترين مقاومت را در برابر ارتعاشات زمين لرزه و جابجايي لايه هاي خاك نشان ميدهند. به عنوان مثال در اطلاعات خسارات وارد بر لوله پلي اتيلني در اثر زلزله کوبه ژاپن میزان خسارات صفر بوده است.
جوش لب به لب يا الكتروفيوژن) اين اتصال قوي به وسيله جوشكاري يا اتصال از طريق فلنج و حاصل میگردد ( لوله پلی اتیلن مخصوص آب رسانی
به علت سطح داخلي كاملا صاف و صيقلي، اين لوله ها در مقايسه با لوله هاي ديگر از افت اصطحكاكي بسيار كمتري برخوردار بوده، در نتيجه در بسياري اوقات براي عبوردادن دبي مشخصي از سيال، در مقايسه با ساير انواع لوله ها خصوصا وقتي طول خط لوله زياد است. موضوع فوق در مقايسه با لوله هاي فولادي، ( قطر كمتري خواهند داشت ) بسيار برجسته ميباشد، چرا كه در لولههاي فولادي جهت پوشش داخلي معمولا از يك لايه سيماني استفاده ميشود كه اين لايه علاوه بر كاهش سطح مقطع موثر لوله باعث افزايش زبري گشته، افت فشار بالاتري ايجاد ميگردد. تامين لولههاي فولادي با قطر بالاتر به تنهايي ميتواند بسياري از اختلاف هزينهها خريد لوله را پوشش دهد.
به دليل خصوصيات مناسب لوله هاي پلي اتيلني، معمولا اين لوله ها در يك بازه زماني طولاني نياز به تعمير ندارند و در صورت نياز به تعمير، اين كار با هزينه پايين امكانپذير خواهد بود. اين در حالي است كه تعمير لوله- هاي فولادي با مشكلاتي همراه بوده ( از جمله عدم امكان تعمير پوشش لوله در بستر درياو بالطبع با هزينه بالايي انجام ميشود.)